Η παύλα ως σημείο στίξης, ανεξάρτητα από το μήκος και την ονομασία της, αποτελεί μεγάλο τραύμα! Όσοι ασχολούνται με τη διόρθωση και την επιμέλεια κειμένων, σίγουρα θα έχουν πονοκεφαλιάσει πολλές φορές με τα διάφορα είδη παύλας και τον τρόπο χρήσης τους. Σας παραθέτω ορισμένους κανόνες από τα βιβλία που έχω στη διάθεσή μου καθώς και τους σχετικούς συνδέσμους για περαιτέρω έρευνα.
ΔΙΟΡΓΑΝΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ (§10.1.8)
Το Διοργανικό παραθέτει 3 ειδών παύλες:
1) Το ενωτικό (-), που γράφεται πατώντας το πλήκτρο «μείον» στο αριθμητικό πληκτρολόγιο. Στα Αγγλικά λέγεται «hyphen».
2) Την παύλα μεσαίου μεγέθους ή μείον (–), που γράφεται με [ALT + 0150] ή με [CTRL + -]. Στα Αγγλικά λέγεται «en dash».
3) Τη μεγάλη παύλα, διπλή ή μονή (—), που γράφεται με [ALT + 0151] ή με [CTRL + ALT + -] και στα Αγγλικά λέγεται «em dash».
Για πληροφορίες σχετικά με τη χρήση κάθε παύλας, δείτε την αντίστοιχη ενότητα 10.1.8.
ΛΕΞΙΚΟ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ & ΛΑΘΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Γ. Μπαμπινιώτης, σελ. 522
Να προσθέσω εδώ για όσους διχάζονται ακόμα για το αν πρέπει να χρησιμοποιούμε τη Γραμματική του Τριανταφυλλίδη ή του Μπαμπινιώτη, ότι αυτή είναι η ισχύουσα σχολική Γραμματική, η οποία αναιρεί κάθε προηγούμενη έκδοση και με βάση αυτήν πρέπει να γράφουμε το 2015, εκτός κι αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά με τον πελάτη.
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ
Ιδρ. Τριανταφυλλίδη, Ανατύπωση έκδοσης του ΟΕΣΒ (1941), σελ. 64
Ο κανόνας της παύλας με πολυτονικό και καθόλου επίκαιρα παραδείγματα:
Η ΣΤΙΞΗ ΣΤΟΝ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ, Άρης Γιαβρής, σελ.66
Ο συγγραφέας επιχειρεί να συγκεντρώσει όλες τις γνώσεις του για τα σημεία στίξης στον γραπτό λόγο σ’ αυτό το βιβλίο. Ιδού τι γράφει για την περιβόητη παύλα:
ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΑΡΑΚΙ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΓΡΑΦΟΥ, σελ. 43-44
TRANSLATUM, Μεταφραστικό φόρουμ (κάντε κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)
ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, Ομάδα Φιλολόγων, σελ. 72-73
Δεν πρέπει να παραλείψουμε και αυτήν την προσπάθεια από την ομάδα φιλολόγων:
Όπως θα διαπιστώσατε, οι πηγές αναφοράς είναι πολλές και, δυστυχώς ή ευτυχώς, ο καθένας χρησιμοποιεί αυτήν που τον εξυπηρετεί. Το Διοργανικό Εγχειρίδιο και η μπλε Γραμματική συμφωνούν μεταξύ τους, αλλά διαφωνούν με τις υπόλοιπες πηγές στο θέμα των παρενθετικών προτάσεων, δηλ. υποστηρίζουν ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τη μεγάλη/μακριά παύλα.
Η Σύγχρονη Γραμματική, το Λεξικό Δυσκολιών & Λαθών, ο Άρης Γιαβρής, το Κόκκινο Βιβλιαράκι, οι συνάδελφοι στο Translatum και η Ομάδα Φιλολόγων συμφωνούν μεταξύ τους στη χρήση της μεσαίας παύλας για τις παρενθετικές προτάσεις.
Διαπίστωση
Κάθε συντάκτης χρησιμοποιεί τους κανόνες στίξης που αναγράφει η πηγή αναφοράς που έχει επιλέξει να συμβουλεύεται. Γι’ αυτό και υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλία κανόνων. Αν μπορούσαμε να συμφωνήσουμε όλοι ότι στο εξής θα έχουμε μία και μοναδική (σωστή) πηγή αναφοράς, αυτό θα μας έλυνε πολλά προβλήματα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Διοργανικό Εγχειρίδιο Σύνταξης Κειμένων αφενός περιέχει αρκετά λάθη και αφετέρου έχει γραφτεί για τα ενωσιακά κείμενα, άσχετα εάν το χρησιμοποιούμε πολλές φορές ως πηγή αναφοράς.
Και με αφορμή την προαναφερθείσα διαφωνία περί παύλας, μήπως ήρθε η ώρα να ξεκολλήσουμε από τον παλιό καλό κανόνα του Τριανταφυλλίδη για το «τελικό ν» και τα λοιπά γραμματικά φαινόμενα και να αρχίσουμε να ακολουθούμε πλέον τη Σύγχρονη (Σχολική) Γραμματική;
Τα συμπεράσματα δικά σας.
